Studiemiddag over de pilot open bronnen

Op 15 december 2010 organiseerde het PHC de studiemiddag over de pilot open bronnen.

Kirsten de Vries en Tamara van Zwol begonnen de middag met hun presentatie over de resultaten van de pilotprojecten die dit jaar zijn uit gevoerd.

Interactieve tentoonstelling
De tendens is om publiek meer te betrekken bij de collecties van een erfgoedinstelling. Het streekmuseum Crimpenerhof wil graag dat de bezoeker content kan toevoegen over de collectie tijdens een bezoek. Na verschillende voorbeelden in musea te hebben bekeken kwamen we tot het uitwerken van de mogelijkheden die een multi-touch tafel biedt. Een multi-touch tafel kan door meerdere mensen worden bediend, je kunt schuiven met beeldmateriaal, geluidsfragmenten beluisteren, filmpjes bekijken, etc….
Het Graphic Design Museum in Breda heeft deze tafels geïntegreerd in hun tentoonstellingen. Belangrijke les was dat je regelmatig nieuwe informatie over de collecties moet toevoegen om het interessant te houden. Het streekmuseum is nu in overleg met het bedrijf Onwijs, om een tafel te ontwikkelen: het museum zorgt voor de input en het bedrijf levert de software. Wij blijven de ontwikkeling van de tafel bij het museum op de voet volgen.

Beeldbank koppelen
We hebben samen met de Historische Vereniging Oud Leiden en het bedrijf Q42 onderzocht of we de beeldbank konden koppelen aan onze portal www.geschiedenisvanzuidholland.nl . Dat bleek helaas niet mogelijk te zijn. Dit heeft te maken met een andere manier van werken.
De portal van het PHC harvest en indexeert de collecties waarna deze gepresenteert worden in de zoekmachine. Elke nacht worden meer dan 14 verschillende collecties geharvest, het gaat hierbij om enkele miljoenen records. Hierdoor is de zoekfunctie o.a. heel snel.
De beeldbank van Oud Leiden werkt op een andere wijze. Zij hebben een dynamische website waarbij pas op het moment van de zoekopdracht de gegevens bij elkaar gezocht worden. Maar als wij op de dynamische manier willen laten zoeken, duren de zoekacties te lang en daarom indexeren we de gegevens van de aangesloten instellingen van te voren. De Historische Vereniging Oud Leiden geeft de voorkeur aan hun eigen werkwijze en wil liever hun data niet aanleveren aan derden (tbv indexering).
Er zitten dus wel wat haken en ogen aan het aansluiten bij een portal en we hebben niet 1, 2, 3 een oplossing daarvoor.
De enige aanbeveling die we kunnen doen is: volg de DEN richtlijnen (de basis van DEN)zoveel mogelijk. Dan ben je het meest zeker dat je aansluiting kunt vinden bij andere initiatieven.
De vereniging is in overleg met het Regionaal Archief Leiden en wie weet lukt het linken met die portal wel.

Opslaan en ontsluiten van oral history bronnen
Het Regionaal Archief Leiden wil verhalen vastleggen van Leidenaars (en van bewoners uit de regio), over allerlei thema’s, als de Tweede Wereldoorlog, het dagelijks leven of b.v. de Leidse canon. Het archief wil deze verhalen actief verzamelen. De audio (interviews) moeten toegankelijk worden gemaakt op de nieuwe website. Daarnaast heeft het archief nog uitgetikte interviews met verzetsmensen en analoge radio interviews die ook een plaats kunnen krijgen op de website.

Het Regionaal Archief Leiden had dus 3 hoofdvragen in dit pilotproject:
1. Hoe neem ik nieuwe interviews op in mijn collectie? Eerst moesten er thema’s
worden uitgezocht. Vervolgens hebben de medewerkers van het archief een cursus Oral History gevolgd. Zo weten ze hoe ze de geïnterviewden het beste kunnen benaderen.

2. Hoe maak ik bestaande interviews (soms alleen op papier, soms als geluidsband) toegankelijk op internet? Een mooi voorbeeld is te zien op de website Choral Access to Oral History (link). Spraaktechnologie: de Wilhelmina toespraken: http://hmi.ewi.utwente.nl/choral/radiooranje.html. Daarnaast zul je analoge interviews op tape om moeten zetten naar digitale formaten. Standaard formaten voor het ontsluiten van audio op internet zijn o.a. WAV, AIFF en MP3. Zie voor een nadere toelichting de DEN website. Als beschrijvende metadata zou je de Dublin Core velden kunnen nemen.

3. Hoe kunnen bezoekers zelf eigen interviews of geluidsfragmenten en/of videofragmenten eenvoudig op de nieuwe website van het RAL plaatsen?
Audiofragmenten kunnen via een site als Houndbite (www.houndbite.com) op internet worden geplaatst; videofragmenten kun je bezoekers via YouTube (www.youtube.com) laten plaatsen. Je zult de digitale fragmenten moeten encoderen naar een internetformaat: WAV of MP3.
Belangrijk hierbij is dat het vooral eenvoudigmoet zijn: bezoekers hoeven niet veel metadata zelf toe te voegen.
Door het gebruik van tagclouds (http://nl.wikipedia.org/wiki/Tag_cloud) kun je dit nog aanvullen.

Op dit moment kun je al films uploaden als bezoeker (bij je eigen verhaal)(www.leidenarchief.nl/home/mijnral). Volgend jaar wil het archief hun audiobestanden op de website aanbieden en werken met tagclouds. Spraaktechnologie zou heel mooi zijn, daar wordt nog over nagedacht, vooral in verband met de kosten.

23 archiefdingen
Dit was een online cursus met het gemeentearchief Schiedam waarbij medewerkers kennis maakten met sociale media. Ook voor musea is er een versie beschikbaar. Door te snuffelen aan en te spelen met de mogelijkheden van web 2.0 was het voor het archief mogelijk een gefundeerde keuze te maken: welke sociale media zetten we in om de bezoekers van dienst te kunnen zijn?
Ze kozen voor:
- Twitter: inmiddels heeft het GA een eigen Twitter-rekening getiteld ArchiefSchiedam. Naar behoefte twitteren we actief.
- Flickr: ze gaan CreativeCommons gebruiken voor foto's waarop ze de rechten bezitten.
- YouTube: worden in de toekomst gebruikt voor nieuwe (opening tentoonstelling bijvoorbeeld) en oude (collectie Tetteroo bijvoorbeeld) filmpjes.
- Kaartmateriaal: gaan we mee verder als het zo uitkomt. Dit is al gebruikt voor het project over de Schiedamse uitgezonden kinderen in de Tweede Wereldoorlog
- Kantoortoepassingen: gaan we mee verder als het zo uitkom

Klik voor de powerpoint presentatie over de pilot open bronnen.

Semantisch web


Vervolgens werd 1 van de projecten nader toegelicht door Frans van der Horst die hiermee zijn scriptieonderzoek afsloot: het semantisch web en erfgoedportals. Hij legde uit wat het semantisch web is en hoe die toegepast kan worden op de www.geschiedenisvanzuidholland.nl. Hij maakte daarbij de vergelijking met twee websites die al wel semantische webtechnologie toepassen: Erfgoedplus.be en Europeana. Zie hier ook de link naar de semantische zoekmachine van Europeana.

De scriptie en de power presentatie van Frans van der Horst zijn te downloaden: klik op de links:
- Scriptie
- Presentatie

Workshops sociale media


Daarna waren er drie workshops ingepland over sociale media. De deelnemers van de middag, vertegenwoordigers van historische verenigingen, musea, archieven en bibliotheken, namen plaats achter de laptop en gingen praktisch aan de slag met Library Thing (Tamara van Zwol)over het delen van je eigen boekencollectie op internet, Kaarten en georefereren (Erik Visscher)of Flickr (Marloes Wellenberg) over het delen van fotocollecties op het web.

En voor wie thuis verder wil oefenen met kaarten, Flickr of Library Thing, kan naar de website van 23 archiefdingen of met deze opdrachtenvellen aan de slag:

Workshop kaarten en georefereren

View more documents from Erfgoedhuis Zuid-Holland.

Wilt u een voorbeeldkaart ontvangen (gemaakt met Google Earth), neem dan contact op met Erik Visscher: hg.visscher@schiedam.nl.

Opdrachten workshop library things

View more documents from Erfgoedhuis Zuid-Holland.

Hoe nu verder?



Met een aantal pilotprojecten gaan we in 2011 verder:
- Ivo Zandhuis maakt een stappenplan hoe we onze website zover kunnen krijgen dat we semantisch web-technologie zouden kunnen gaan gebruiken.Dit stappenplan kan dan ook gebruikt worden door andere erfgoedinstellingen.

- Zoveel mogelijk instellingen zullen kennis maken met Dublin Core enEAD (open source open standaarden) o.a. doordat we deze integreren in onze cursussen zoals Open en Opgeruimd (voorjaar 2011) en Digitaal & Duurzaam (najaar 2011).

- We zetten een leertraject opzetten voor sociale media. Het PHC wil zijn erfgoedinstellingen graag een online leertraject aanbieden van een aantal maanden waardoor ze vertrouwd raken met deze web 2.0 toepassingen als RSS feeds, tagging, wiki’s, sociale platformen, online applicaties, foto- en videowebsites etc... en zo nu en in de toekomst een breed publiek adequaat kunnen (blijven) bedienen. Het feit dat de deelnemers uit verschillende erfgoedsectoren afkomstig zijn, versterkt en verbreidt hun eigen netwerk en visie op erfgoed.
Het project zal aansluiting zoeken bij het online leertraject www.23-archiefdingen.nl en 3 à 4 coaches van het Erfgoedhuis inzetten om de deelnemers te begeleiden. Er is ruimte voor 30-40 deelnemers van archieven, musea en historische verenigingen. De instellingen die het leertraject hebben gevolgd zullen het geleerde gaan inzetten in hun eigen instelling.

Binnenkort versturen we de informatie over dit leertraject (met de voorwaarden en mogelijkheid tot aanmelden) aan onze achterban: de Zuid-Hollandse historische verenigingen, archieven en musea.

workshops tijdens studiedag open bronnen 15 december 2010

De workshops sociale media die tijdens de studiemiddag op 15 december worden gegeven, zijn bekend. Deelnemers kunnen kiezen tussen 3 workshops:
1. Flickr
2. Library Thing
3. Kaartmateriaal, Mash ups en georefereren

Er zijn nog 4 plaatsen beschikbaar voor de studiemiddag dus wees er snel bij. Opgeven kan via loomans@erfgoedhuis-zh.nl

Workshop 23 dingen

op dit moment geef ik een workshop tijdens de Holland dag over 23 archiefdingen.

Verslag Studiedag virtuele studiezaal op 8 november 2010, Hoek van Holland

8 november j.l. organiseerde de Kring van Zuid-Hollandse Archivarissen en het PHC een studiedag over de virtuele studiezaal voor de archiefcollega's van Zuid-Holland. Een zeer geslaagde dag. Lees hier het verslag.

Introductie door Allow Frings:

 De virtuele studiezaal heeft niet alleen betrekking op het beschikbaar stellen van informatie, maar betekent voor een archief een compleet andere manier van werken, die ook invloed heeft op de perceptie van het vak. Denk bv. aan hoe de iPod het luisteren naar muziek heeft veranderd, zodat je veel minder naar complete albums luistert en met veel meer gemak van genre wisselt.
 Gebruikers hebben andere verwachtingen gekregen en andere zoekstrategieën ontwikkeld. Het aanbieden van alleen inventarissen online is niet genoeg, men verwacht dat de informatie zelf digitaal toegankelijk is.
 Daarnaast zijn gebruikers nu ook participanten en producenten van informatie: denk aan het delen van kennis en het toevoegen van informatie. Wat betekent dat voor de rol van het archief?


Johan van Langen (NA) en Jan Kuipers (GAR), ‘De organisatie instellen op de virtuele studiezaal’
 Regel de scholing van je medewerkers goed. Maak basismodules die door iedereen gevolgd moeten worden . En organiseer verder de scholing per afdeling en per niveau (bij management meer over het ‘waarom’ en voor de lagere niveau’s meer info over het ‘hoe’)
 Introduceer het ketendenken. Opgeleverde produkten en bewschreven processen moeten worden ingebed en de rollen goed beschreven. Deze rollen zijn te onderscheiden in functioneel beheer (b.v. software bouwer), applixcatiebeheer en technisch beheer.
 Voer testen uit om te zien of allerlei koppelingen werken. Kan het digitale depot bijvoorbeeld met ABS Archeion communiceren?
 De digitale balie (≈ virtuele studiezaal) is de plek om info te vinden, te krijgen en toe te voegen zonder fysiek bij het archief aanwezig te hoeven zijn en lijkt op een webwinkel. Er zijn produkten op het schap(gevuld e-depot), er is info (metadata) en advies over de produkten, je kunt bestellen en betalen. Maar je kunt er ook informatie aan toevoegen. Klanten kunne een eigen dossier aanleggen.

Studiedag virtuele studiezaal organisatie virtuele studiezaal nationaal archief

View more presentations from Erfgoedhuis Zuid-Holland.

Ernest verhees (Reg. Arch. Nijmegen), ‘De archiefwizard’
 Omdat de digitale bezoeker de hulp van de studiezaalmedewerkers ontbeert heeft Nijmegen gepoogd een KVGS (Klant Vraag geleidingssysteem) te maken. Dit kreeg als naam de Archiefwizard.Hierbij werd gebruik gemaakt van een webformulieren met daarin een vragenboom om de bezoeker te leiden en te helpen bij zijn zoekvraag.
 In 2008 ging de wizard voor onder meer historisch onderzoek on line. De bezoeker kon basisvragen waar, wanneer, wat en hoe invullen. Dat moest verwijzingen opleveren naar vindplaatsen bij het archieven overzicht, de beeldbank en de kranten.
 De wizard werd te weinig gebruikt - en daardoor als mislukt kan worden beschouwd - doordat de huidige uitvoering (die nog steeds 'low profile' is) allesbehalve optimaal is en dus veel beter kan. Een belangrijk verbeterpunt daarbij is het gebruik van open source software zodat iedereen een ontwikkelde versie kan gebruiken met eigen data en eventueel de functionaliteit verder kan verbeteren. Daarbij liggen de meeste kansen bij de variant voor genealogisch onderzoek en minder bij die voor historisch onderzoek.Toch was het een nuttige ervaring omdat men goed inzicht kreeg in de kennis van de studiezaalmedewerkers en een verbeterd inzicht in de beschikbare bronnen. Bovendien werd men zich sterk bewust van het belang van collectie overstijgende metadata.
 Kort gezegd: de archiefwizard is een goed idee met een minder geslaagde huidige uitvoering dat een tweede kans verdient. Hoe meer instellingen een dergelijk systeem gebruiken hoe groter de kans de bezoeker dit gaat gebruiken.
 Hoe nu verder? Stoppen of gaan werken aan een verbeterde versie. De spreker doet beroep op de andere archieforganisaties in de zaal om deel te nemen in een verdere ontwikkeling van de archiefwizard.

Studiedag virtuele studiezaal archiefwizard regionaal archief nijmegen

View more presentations from Erfgoedhuis Zuid-Holland.

Vera Lakmaker, ‘Wat wil de klant?’ Er is zóveel informatie beschikbaar in archieven, dat kan overweldigend zijn voor de bezoeker. Als je bij het Nationaal Archief zoekt naar “Tweede Wereldoorlog” krijg je al zo’n 30.000 hits, en dat is nog maar 1 archief.
 Het zou dan ook ideaal zijn als alle archieven via een soort portal te doorzoeken zouden zijn.
 Daarnaast is het belangrijk dat een site helder en duidelijk is opgezet en dat deskundige archivarissen stand-by staan voor hulp en advies, bv. via de chat.
 Wat ook ideaal zou zijn: de mogelijkheid om te chatten met andere bezoekers, die je op weg kunnen helpen en met wie je kennis kunt delen. En de interactie maakt het archiefonderzoek ook een stuk interessanter en aantrekkelijker.
 Hierdoor wordt de stap om – later in je onderzoek – fysiek een archief te bezoeken ook veel kleiner


Janneke Tump, ‘Wat wil de onderzoeker?’
 Vaak wordt gedacht dat onderzoekers dolblij zijn met een groot aanbod van digitaal materiaal, maar vergeet niet dat dit materiaal dan wel van een goede kwaliteit moet zijn. Bij haar onderzoek maakt ze veel gebruik van microfiches en komt regelmatig incomplete stukken tegen, waar bv. niet alle tekst is meegenomen, zodat alsnog de originelen opgevraagd moeten worden.
 Ook kunnen de metadata nogal verschillen. Bij onderzoek naar notariële akten is haar opgevallen dat de lengte van de samenvattingen van aktes sterk uiteenloopt. Het is belangrijk om hier goede richtlijnen voor af te spreken zodat je als onderzoeker weet waar je aan toe bent.
 Daarnaast verlies je soms het overzicht bij het raadplegen van grote hoeveelheden gedigitaliseerd materiaal. Ze geeft als voorbeeld notariële akten: soms is het duidelijker als je per notaris boek voor boek doorwerkt – omdat je dan een beeld krijgt van het soort klanten bv – dan als je via een zoekscherm duizenden akten tegelijk kunt doorzoeken.
 De toegankelijkheid van originele stukken – in ieder geval voor gespecialiseerde onderzoekers – mag dus niet in het geding komen


Corrie-Christine van der Woude en Daniël van Bokhoven: ‘Mijnadres.org’

 Mijnadres.org is een digitale toegang tot bouwdossiers in Nederland en Vlaanderen. Het is mogelijk op adres te kunnen zoeken, maar ook bijvoorbeeld op architect. Samenwerkende partners in deze zijn het Gemeentearchief Rotterdam, het Streekarchief Land van Heusden en Altena, het Archief Eemland, het Stadsarchief Mechelen en het Stadsarchief Antwerpen.
 Het doel van het project is een publieksvriendelijk systeem voor het beschikbaarstellen van bouwdossiers dat aan alle eisen voor uitwisselbaarheid van gegevens voldoet zodat optimale
interoperabiliteit wordt bereikt, en gebruikersparticipatie mogelijk wordt gemaakt.
Bouwdossiers van het Gemeentearchief Rotterdam zijn tot 1947 gedigitaliseerd.
 Het Gemeentearchief Rotterdam roept de collega’s op om ook te participeren in het project. De promotie loopt via BRAIN.

Studiedag virtuele studiezaal mijn adres.org

View more presentations from Erfgoedhuis Zuid-Holland.

Sessie Chatten
Johan van Langen (Nationaal Archief) en Martin de Bruijn (Gemeentearchief Rotterdam) vertellen over de ervaringen met dienstverlening via de chat bij hun archief. Bij het Nationaal Archief ging het om een pilotproject van een aantal maanden, in Rotterdam zijn ze er begin 2010 “gewoon mee begonnen”.

Bij beide archieven bleek de belangstelling vooralsnog niet heel groot, maar werd het wel erg gewaardeerd door de klanten die er gebruik van maakten. Ook de betrokken medewerkers waren erg positief over deze wijze van contact. Chatten is dan ook een nuttige aanvulling op de normale dienstverlening en ook zeker niet alleen voor jongeren, zo is de ervaring van beide archieven.

Gemiddeld ging het om enkele chatgesprekken per dag. Een deel van de vragen was vrij eenvoudig, over bv. de openingstijden van het archief, informatie die (in principe) ook eenvoudig op de website te vinden is. Daarnaast werden ook inhoudelijke vragen gesteld, over bv. genealogie of over andere collecties. Er waren ook relatief veel ‘wegklikkers’: mensen die het chatvenster aanklikten, maar vervolgens geen vraag stelden en weer vertrokken.

Dat er veel simpele vragen (over openingstijden bv) werden gesteld doet vermoeden dat chatten voor veel mensen een stuk laagdrempeliger is dan bv. bellen. Het is dan ook belangrijk goed na te denken over waar je de chatfunctie op je site onder de aandacht brengt. Door de chat bijvoorbeeld niet op de homepage te zetten maar wel bv. bij het zoekscherm met informatie over de archiefcollecties zou je een teveel aan ‘overbodige’ vragen kunnen voorkomen. Een plaats op de homepage kan natuurlijk ook een bewuste keus zijn, om zo toegankelijk mogelijk te zijn.

Verder is aan te raden om de chat zoveel mogelijk te personaliseren. Maak duidelijk wie er namens het archief aan het chatten is, met een naam en het liefst ook een foto. Bezoekers waarderen dat.

Het Nationaal Archief stelde de chat ook een aantal avonden open, het Gemeentearchief Rotterdam niet, zij chatten vooralsnog alleen tijdens reguliere openingstijden. Hoewel de belangstelling bij het Nationaal Archief voor de avondchats niet groot was, zijn er wel aanwijzingen dat hier veel vraag naar is. De ervaring leert dat met name ’s avonds en in het weekend de archievensites druk bezocht worden en ook het Brabants Historisch Informatiecentrum (BHIC) heeft positieve ervaringen opgedaan met ‘avonddiensten’. De vraag is natuurlijk wel hoe je hier op de lange termijn organisatietechnisch mee omgaat (werktijden, werkplekken etc.)

Het is ook belangrijk om goed na te denken welke medewerkers gaan chatten. Niet alle medewerkers hebben vanuit hun functie de benodigde inhoudelijke kennis. Zo bleek bij het Nationaal Archief een relatief groot deel van de chatgesprekken uit te monden in het advies aan de klant om een email te sturen naar het algemene emailadres. Beter is het dan om de klant te melden dat hun chatvraag wordt doorgespeeld aan een specialist en dat ze binnen een x aantal dagen meer horen.
In Rotterdam werd besloten om telefonische vragen niet langer naar de studiezaal maar naar de “achterkant” te leiden, zodat de studiezaalmedewerkers zich met emailvragen en de chat konden bezighouden.

Conclusie: chatten is een nuttige aanvulling op de dienstverlening en wordt door zowel klanten als medewerkers als positief ervaren. Het gaat nog niet om grote aantallen, maar de verwachting is dat het gebruik in de toekomst alleen maar zal toenemen.

Studiedag virtuele studiezaal chatten met klanten

View more presentations from Erfgoedhuis Zuid-Holland.

Sessie Digitaliseren op verzoek door Maarten Schenk (Haags Gemeentearchief)In 2010 is gedurende twee maanden een proef ‘Digitaliseren op verzoek’ uitgeprobeerd met een beperkte groep bezoekers(12 studiezaalbezoekers en 17 webbezoekers) en in een eigen scanstraat.
Het project past in de doelstellingen van het huidige beleid: het uitbreiden van de on-line service, het aantrekken van nieuwe bezoekersgroepen en de verschuiving van fysieke naar digitale dienstverlening . De doelen van de proef zelf waren onder meer ervaring opdoen met een eigen scanstraat, met de logistiek en met de technische complexiteit.

De service is gratis. Het digitale formaat is 300 DPI. Indien de gevraagde scans een deel uitmaken van een groter document wordt toch het hele document gescand. Binne 5 dagen moet het gereed zijn ( volgens de spreker nog te lang). Wat niet wordt gescand zijn documenten uit niet geïnventariseerde archieven en uit particuliere archieven. Dat laaste v.w. gemaakte afspraken daarover met de gevers.

Ervaringen: Het kostte veel inzet van het personeel en ‘scandienst’was niet populair. De bestaande bezoekers hebben er het meest aan en de grazers minder. Hangt weellicht samen met de samenstelling van de testgroep. Maar je creëert ook dwarsverbanden in de organisatie (ontschotting).

Discussiepunten binnen het Haags Gemeentearchief n.a.v. dit project:
1. Moet de service gratis blijven. En zo ja is het dan niet handig om een drempel in de vorm van een aante vragen pasje in te stellen.
2. Moet dit op den duur de studiezaal gaan vervangen of blijft het slechts een aanvulling?
3. Blijf je in eigen beheer scannen?



Sessie Archieven en gemeenten: samen digitaal? door Rolf Hage (Stadsarchief ‘s – Hertogenbosch en Ariela Netiv (Regionaal Archief Leiden)
Deze sessie ging vooral over de verschillen tussen een archiefdienst die wat ICT betreft binnen het gemeentelijk netwerk valt (Den Bosch) en een dienst die dat zelf regelt (Leiden) en de voor- en nadelen van beide situaties.
De voordelen voor ICT-beheer binnen het gemeentelijk netwerk zijn:
- Alle pc’s en ondersteuning worden vanuit de gemeente geregeld
- Upgrades, programmatuur, management e.d. worden geregeld
- Korte lijnen
De nadelen zijn er ook:
- Er is goedkeuring van anderen afdelingen nodig die geen kennis hebben van archieven
- Onduidelijke doorbelastingen
- Een verplichte huisstijl
- Nieuwe ICT ontwikkelingen worden vaak op afstand gehouden, bijvoorbeeld sociale media
- Vertraging in besluitvorming
Voordelen van zelfstandig ICT beheer zijn o.a.:
- Duidelijk eigen karakter, stijl en communicatie van de archiefdienst naar de aangesloten gemeenten toe
- ICT kennis is in huis (ingehuurd of eigen personeel). Dit werkt effectief.
Nadelen van zelfstandig ICT beheer zijn o.a.:
- Kosten voor het inhuren van deskundigen
- Geen personele of juridische ondersteuning
- Zelf de programmatuur inrichten (maar dat kan ook een voordeel zijn)
Zowel het Stadsarchief ‘s- Hertogenbosch als het Regionaal Archief Leiden zijn tevreden met de wijze waarop hun ICT is georganiseerd. Den Bosch zou nog wel graag binnen het gemeentelijk netwerk meer vrijheid en verantwoordelijkheid willen, zodat ze sneller kunnen inspelen op nieuwe ontwikkelingen.

Studiedag virtuele studiezaal archieven en gemeenten digitaal den bosch

View more presentations from Erfgoedhuis Zuid-Holland.

Studiedag virtuele studiezaal archieven en gemeenten digitaal leiden

View more presentations from Erfgoedhuis Zuid-Holland.

Semantisch web: wat is het nu eigenlijk?

Deze film is van archief 2.0, gemaakt door Wilma van den Brink: de speel en leersessie over het semantisch web op 6 september j.l. in het Gelders Archief. Frans van der Horst, presenteerde hier zijn onderzoek naar de mogelijkheden van het semantisch web voor de website van ons: www.geschiedenisvanzuidholland.nl

Studiemiddag Pilot Open Bronnen

Het PHC organiseert op 15 december van 14.00 tot 16.30 uur in het Meisjeshuis in Delft de studiemiddag Pilot Open Bronnen.

De afdeling PHC van het Erfgoedhuis Zuid-Holland heeft samen met vijf erfgoedinstellingen pilotprojecten opgezet met als thema's interactieve tentoonstellingen, digitale ontsluiting van oral history bronnen, digitale uitwisseling van bronnen, 23 archiefdingen en semantisch web. Deze middag geeft een overzicht van de resultaten door presentaties van o.a. Frans van der Horst over het semantisch web en een zeer praktische workshop over sociale media.


Toegang is vrij. Opgeven kan bij loomans@erfgoedhuis-zh.nl

Studiedag : de virtuele studiezaal

Op 8 november a.s. organiseren de Kring van Zuid-Hollandse Archivarissen en het PHC een studiedag over de virtuele studiezaal in de Zeetoren, Hoek van Holland.

Het doel is informatieoverdracht en uitwisseling over de interne en externe aspecten van een virtuele studiezaal voor medewerkers van de Zuid-Hollandse archieven.
De resultaten worden gedeeld met BRAIN.

Onderwerpen die o.a. aan bod komen zijn:
- de interne organisatie en technische aspecten rond het opzetten van een virtuele
- Hoe zoekt een klant? Wat wil de onderzoeker?
- Hulpmiddelen voor de onderzoeker: de archiefwizard
- Verrassingssessie delen en leren
- Keuze uit 3 sessies:
1. Chatten met klanten
2. Archieven en gemeenten: samen digitaal?
3. Digitaliseren op verzoek
Het programma vindt u op de website van het Erfgoedhuis.

Opgeven voor deze dag kan bij: vanzwol@erfgoedhuis-zh.nl. Medewerkers van de Zuid-Hollandse archieven krijgen voorrang bij inschrijving. Er zijn geen kosten verbonden aan deelname.

Groene Hartarchieven en Utrechts Archief op je iPhone

Zie hier een voorbeeld van historisch beeldmateriaal op je iPhone:

erfgoed.mobi - historisch beeldmateriaal op locatie from ab-c media on Vimeo.

Speel en deelsessie web 3.0: semantisch web

(foto: Jeroen Trispel, archief 2.0)
Afgelopen maandag, 6 september, woonde ik een zeer leerzame bijeenkomst bij over het semantisch web in het Gelders Archief. We kregen uitleg van Ivo Zandhuis over de toepassing van het semantisch web op onze websites en ook Frans van der Horst, student HvA die afstudeert bij het PHC over dit onderwerp gaf een presentatie over zijn onderzoeksresultaten:

Presentatie speel en deelsessie web 3.0 (frans van der horst) (Nieuwe versie)

View more presentations from PHC.

Voor meer informatie over het semantisch web: zie de groep Web 3.0.

TIP: handleidingen 23 archiefdingen

Mariëtte van Selm (NIOD Summer School) heeft een handleidingen gepubliceerd voor een aantal van de 23 archiefdingen: heel handig om stap voor stap te leren bloggen bijvoorbeeld.

Oud of nieuw?

Dit is een stoommachine uit het National Museum of Scotland in Edinburgh.

Het is mogelijk om de werking van een stoommachine via een beeldscherm (interactief) te tonen, maar ik vond deze 'live' in werking gestelde machine ook behoorlijk informatief, tezamen met het informatiepanel:

Film over Coster

Hierbij een mooi voorbeeld van een film, gemaakt door Wilma van den Brink over het 'bestaansrecht' van Laurens Janszoon Coster waarbij boeken en archiefstukken worden getoond en besproken.

Sociale media: je kunt er niet meer omheen

Een Amerikaans filmpje over de huidige stand van zaken rond sociale media:

Bezoek aan Graphic Design Museum

Een voorbeeld van een interactieve tentoonstelling in het Graphic Design Museum in Breda.

de canon van Zuid-Holland

Nu te vinden via regiocanons.nl:


Het is nu mogelijk de code van je canon naar keuze te embedden en in je website te plaatsen! Voor Zuid-Holland zijn de volgende canons beschikbaar: de Canon van Zuid-Holland, de Canon van Rijnland, de Goudse Canon, de Leidse Canon en de Canon van Leidschendam-Voorburg

volg een archief op twitter

Buitenplaatsen uit Flickr

Ding 23: evaluatie

We zijn gearriveerd! Ik vond het een mooie reis door de dingen heen. Jammer dat de cursus voorbij is, vooral de blogs van alle Schiedamse collega's vond ik heerlijk/nuttig/interessant/soms lollig om te lezen en af en toe van reacties te voorzien. Maar goed de cursus is voorbij, maar 2.0 gelukkig niet. Wil zeker blijven leren, en dan het liefst op een speelse manier.
Mijn favoriete dingen

- You Tube: vanwege de mogelijkheid om eenvoudig je bedrijfsfilms, promotiefilms e.a. te publiceren. Beelden zeggen meer dan 1000 woorden, om maar eens een cliche te gebruiken....;-)
- Flickr: groot bereik voor je foto's bij een breed publiek die je instelling wellicht nog niet kennen.
- Wiki's: zowel voor intern als extern gebruik.
- in het algemeen: Het is fijn nu alle 'tools' uitgeprobeerd te hebben. Bij nieuwe projecten/innovatie zal ik ze herinneren en effectief kunnen inzetten. Je creativiteit werd en wordt geprikkeld door deze cursus.

We zijn er ook binnen het PHC en Erfgoedhuis mee bezig, we hebben erover gediscussieerd en elkaar ideeen aan de hand gedaan. Het is belangrijk voor het PHC en om voorop lopen met nieuwe ontwikkelingen in het werkveld zodat we die kunnen doorgeven en stimuleren bij onze doelgroepen (de archieven, historische verenigingen en de musea). Met deze cursus zijn we in ieder geval 'bij' met web 2.0.
Op dit moment gebruiken we Flickr en Twitter intensief en gaan nadenken over de inzet van de andere tools.

Verrast: ja meerdere malen. Fijn om eens elk ding grondig te bekijken in plaats van : 'ik heb er van gehoord', maar geen idee wat je er mee kunt. Alleen Youtube en bloggen kende ik voor deze cursus. Ik heb veel geleerd als het gaat om de mogelijkheden van met name wiki's, flickr, tagging en RSS feeds.

De cursus verbeteren: Ik denk dat het voor de deelnemende instellingen heel duidelijk moet zijn voor ze beginnen dat het een grote inzet betekent voor hun medewerkers. Niet alleen in tijd, maar vooral ook in houding. Het is niet iets wat je er 'even' bij doet. ook de deelnemers moeten dit weten van te voren. Ik vond de oplossing van Leiden wel handig om een vaste tijd in de week te benutten om de (gezamenlijk) de cursus te volgen. En na de cursus: implementeren van die dingen die men nuttig acht. Want je stopt niet aan het eind van deze cursus. Je begint juist met het inzetten van 2.0 in je organisatie. Dus ook daar moet tijd en menskracht voor worden vrijgemaakt.

23 archiefdingen was voor mij leuk, nuttig en wordt vervolgd!

Klaar met de cursus

slimmer werken

Een seminar over slimmer werken (efficienter aan de slag dus), onder andere met behulp van 2.0! De website Lifehacking (waar het om draait) staat op de aftiteling, voor als je meer wilt weten.

1. inleiding slimmer werken | martijn aslander from punkmedia on Vimeo.

Ding 22: mobiele netwerken en telefoons

Tja, helaas heb ik nog geen smartphone, maar een vriendin van mij wel en we hebben de hele Alkmaarse Vierdaagse de tijd om over apps te converseren. Het verslag volgt dus nog:-)
Een apps die ik tegnkwam en mij alvast wat lijkt is die van het Streetmuseum in Londen:
19th Century London Today on your smartphone with Augmented Reality

Ik denk inderdaad dat het de toekomst is. Voor een archief zijn er legio mogelijkheden. Vooral omdat veel materiaal locatiegebonden is en dus via bv GPS routes getoond kan worden. Maar je kunt ook denken aan het via de smartphone aanvragen en bevestigen van stukken, chatten of spelletjes bedenken waarbij verschillende medespelers met elkaar contact hebben en moeten samenwerken.

Ding 21: archief 2.0

Dit filmpje is geen archief 2.0, maar promoot wel op zeer energieke manier het (toekomstige) bibliotheekwezen en heeft nog inhoudelijke tekst ook. Misschien iets voor het archief?

mooie foto voor het weekend

Ding 20: Footnote

Inderdaad, je verdwaalt in de gegevens. Misschien kunnen we de technieken van Footnote gebruiken in de Nederlandse situatie: de spotlights, de annotatietechnieken. De site is nu erg gericht op Amerika (logisch) dus ik heb gezocht op Fred Astaire, Gene Kelly en Laura Ingalls Wilder. De originele bronnen waren op deze bekende personen niet van toepassing, foto's soms daargelaten. Dat had ik toch meer verwacht. De door bezoekers gemaakte pagina's waren nog het beste, maar ik denk dat deze informatie ook op wikipedia te vinden is.
Ik zou ook zeker gebruik maken van de advance search mogelijkheid, anders krijg je rijp en groen door elkaar heen.
Tja ik zie footnote nog niet een grote vlucht nemen in ons kikkerlandje....

23 dingen in Zuid-Holland

Ik heb afgelopen donderdag een kleine presentatie, in 't Zeepaert in Dordrecht, gegeven aan de leden (directeuren, diensthoofden) van de Kring van Zuid-Hollandse Archivarissen. Meteen discussies over nut en onnut van web 2.0, de ervaringen van Rotterdam, Nationaal Archief. Leiden en Schiedam werden uitgewisseld, maar hoe dan ook, het maakte veel los!
Het onderwerp leeft.

"Gaat u wel eens naar een archief?"; ding 19 genealogie

Ik heb gezocht in het Stamboomforum naar actuele berichten over het gemeentearchief Schiedam. De bleekneusjes komen in een bijdrage naar voren en ook dat het bericht dat de kranten van Schiedam online stonden, werd opgepikt. Volgens mij allemaal positieve berichten, dus dat is mooi. Er is bij de vriendendiensten 1 mevrouw die gaarne bij het gemeentearchief, op verzoek, langs wil gaan en informatie op wil zoeken voor andere stamboomonderzoekers. Goed he!

Een mooie bijdrage over het nut en betrouwbaarheid van digitaal onderzoek doen naar je stamboom v.s. onderzoek doen in de studiezaal, vond ik in de bijdrage "Gaat u wel eens naar een archief?"

Archieven zeggen vaak dat ze niet weten wie hun klanten zijn, maar via deze fora kom je met ze in contact. Ik denk dat het voor archieven belangrijk is zich hierbij aan te sluiten (nog meer wellicht dan bij sociale netwerken als Facebook) en regelmatig van zich te laten horen. Je krijgt direct uitgebreid reactie.

Leuk om mee te doen met de family search indexing test. Ze brengen het als een spel en je ziet meteen of je het goed hebt ingevuld en beloning weten we, werkt stimulerend. Erik heeft zo'n tool ook ontwikkeld voor de politierapporten van Schiedam en hoewel het lastig lezen is, geeft het een kick als het lukt en is de beloning dat je echt bijdraagt aan de ontsluiting van bronnen.
D

historisch ontmoetingspunt in Schoonhoven

Wellicht ook interessant voor jullie: een promotiefilmpje van het historisch ontmoetingspunt (HOP) in de bibliotheek van Schoonhoven. Het HOP is een samenwerking tussen archief, bibliotheek en historische vereniging. Een interview met de bibliothecaris van Schoonhoven vindt je op de website van de geschiedenis van Zuid-Holland. Wellicht ter inspiratie voor een film over een tentoonstelling in het gemeentearchief?

Ding 18: Library Thing

Ik heb een account aangemaakt bij Library Thing en een widget op het blog geplaatst met mijn Sherlock Holmes/detective collectie, tenminste met 10 boeken uit deze collectie. De meeste boeken zijn vanwege de komende verhuizing al ingepakt, dus dat wordt lastig toevoegen.......

Via Library Thing kun je heel eenvoudig je boeken een waardering meegeven en een recensie, net als bij bol.com of Amazon. Leuk dat je ook gelijk ziet hoeveel andere Library Thing gebruikers dezelfde titels hebben geplaatst. Dat ligt nogal uiteen: van 970 voor een boek van Laurie King (redelijk populaire detective schrijfster (van nu)) tot 3 voor een boek over Jeremy Brett (vertolker van Sherlock Holmes in de Granada series jaren'80/90). Het verbaast me niet echt.
Ik denk dat dit boekenuitwisselingsysteem vooral aanspreekt bij echte boekenfans en dan vooral de fans voor een bepaalde schrijven of genre. Je komt heel direct met elkaar in contact als je dat wilt.
Voor een archief zou het in ieder geval kunnen werken voor de bibliotheekboeken die nog niet in een intern beheerssysteem zijn ingevoerd. Als de werken bekend zijn, scheelt dit een hoop opzoekwerk/tikwerk en ze zijn gelijk toegankelijk voor iedereen/boekliefhebbers. Plus dat ook bezoekers recensies kunnen plaatsen en hun waardering kunnen aanspreken. En je bent weer aanwezig op een ontmoetingsplaats voor boekliefhebbers die wellicht ook interesse hebben in archieven en historische boeken......Aan de andere kant vraag ik me af of archieven hun boekencollecties belangrijk genoeg vinden, om ze deze speciale behandeling te geven.

Ding 11: evaluatie

Het wordt hoog tijd voor een evaluatie, laten we er even bij gaan zitten:

- Weblogs en wiki's: ik denk dat je een blog heel gemakkelijk als instelling kan inzetten als aanvulling op de bestaande website. Het hangt er vanaf wat het doel is van het blog. Je kunt focussen op een specifiek onderwerp, zoals wij hebben gedaan met dit blog toen we een studiedag organiseerden over het gebruikt van nieuwe media. Zeker als meerdere collega's hun (persoonlijke) bijdragen hierop publiceren, wordt een blog levendig. Je kunt er natuurlijk ook voor kiezen om een wiki aan te maken. Dan kunnen bezoekers ook echt content toevoegen, en niet slechts reageren op de inhoud. Alles hangt af van het doel van berichtgeving.
- RSS feeds: tja, feeds zijn handig voor de individuele medewerker die hiermee zijn informatiestromen beheert. Voor iedereen is dit verschillend. Mijn enige advies zou zijn om kritisch te kijken welke feeds je werkelijk nodig hebt, dus van sites die je nu ook al regelmatig aanklikt om te zien of er nieuws is. Voor het lezen en bijhouden van de Schiedamse blogs vind ik feeds absoluut een uitkomst. En een RSS feed op de pagina van je instelling is natuurlijk een 'must'.
- Flickr: een goed uithangbord voor je organisatie, hoewel je niet al te veel interessante reacties moet verwachten. Het is gewoon belangrijk om daar aanwezig te zijn, omdat flickr door veel bezoekers wordt bezocht die niet weten dat een archiefdienst beeldbanken of bijzondere fotocollecties bezit. Flickr is wat dat betreft zeer laagdrempelig.
- You tube is een uitstekend platform voor het tonen van oud film materiaal maar vooral als presentatie van eigen tentoonstellingen, bijeenkomsten, evenementen (aankondigingen). Zorg voor een vaste hand en spannende muziek op de achtergrond:-)
- Twitter: ik twitter nu zo'n twee weken en het is vooral leuk om te lezen waar collega's zich mee bezig houden: zowel prive als werk. Die zaken lopen echt dwars door elkaar heen, maar op een of andere manier geeft dat niet. Je voelt je door de directheid van berichten sturen echt deel uitmaken van een community. Voorlopig ga ik er nog mee door. Ook via het PHC twitter account. Trouwens, voor instellingen is het handig om te weten waar je collega's mee 'worstelen' of hun kennis delen. En het is ook niet verschrikkelijk om wat berichten te missen......
- Kaarten maken: dat is er nog steeds niet van gekomen. Ik ben begonnen aan een kaart met vakantiefoto's, maar het is niets voor mij. Het lukt me niet op de goede plaats een foto in te voegen. Ik kom uit in de Waddenzee (niet op Vlieland, zoals de bedoeling was;-)) Gebrek aan ruimtelijk inzicht denk ik. Het is me gelukkig wel gelukt om een adres toe te voegen aan de al bestaande kaart van de Archiefwiki:-). Ik zie de toepassing absoluut voor een archief, omdat archiefstukken meestal locatiegebonden zijn.
- Tagging: de enige manier om met tagging iets te bereiken, is het aantrekkelijk te maken voor bezoekers om mee te doen. Dus zet een trefwoorden spelletje op je site!

Meebo

De Meebo gadget krijg ik nog niet werkend. Iemand nog een goed idee?

Gezocht: collega om mee te msn'en

Is er iemand van jullie die al msn't?

Ding 16: instant messaging

Chatten maakt me wat huiverig. Het ligt zo dicht bij 'oeverloos gepraat in de ruimte' en 'afleiding van werkelijk nuttige en noodzakelijke taken'. Ik heb toch maar de stoute schoenen aangetrokken en Windows Live Messenger gedownload en zoek nu naar anderen die graag willen chatten. Puur om het eens uit te proberen. Ook probeerde ik de 'meebo bar' te downloaden op het blog maar ik zal alleen een titel staan, geen boxje om teksten in te schrijven. Misschien deed ik iets verkeerd. Ik probeer het straks weer.

Want wat is de meerwaarde van chatten voor een archief? Ik heb het net gevraagd bij de chatbox van de Zeeuwse Bibliotheek en wacht nu tot het 14.00 uur is, zodat ze weer open zijn en klaar voor vragen van buitenaf.

Het zou een aantal voordelen kunnen opleveren:
- drempelverlagend voor bezoekers (vooral voor jongeren die chatten heel normaal vinden of voor mensen met telefoonangst of voor diegenen die graag anoniem willen blijven)
- het bieden van een extra hippe service
- ook mogelijk op andere tijden dan alleen van 9.00-17.00 uur
- handig om in te zetten voor speciale gelegenheden/projecten/evenementen, maar dan moet je je chattijden wel goed verspreiden onder je doelgroepen.

Het belangrijkste is natuurlijk dat je medewerkers vrij moet maken voor deze functie. Dus een soort telefoondienst laten draaien. Wellicht ook buiten werktijden om. Het nieuwe werken dus.

Ding 17 Sociale netwerken

Sociale netwerken, ja graag.
Mijn favoriete netwerken liggen meer in de lijn van LinkedIn en Archief 2.0. Al zou ik wat actiever kunnen zijn op LinkedIn...... Wat ook in Sjefs Kerkhof's blog naar voren komt, is te zorgen dat je je informatiestromen en netwerken kunt bundelen en bedienen vanuit 1 centrale plek. Dat zou een uitkomst zijn zeg. Niet meer het gehannes met 20 verschillende plaatsen om in te loggen en 376 gebruikersnamen c.q. bijpassende wachtwoorden te onthouden;-)

Voor een instelling zou een goed gekozen sociaal netwerk ook nuttig kunnen zijn. Hoewel ik facebook meer iets vind voor prive zaken, las ik dat het Museum of Modern Art een pagina heeft met scharen fans. Ik vind deze pagina mooi opgebouwd en het heeft als voordeel dat je vanuit facebook ook naar hun twitterberichten en youtubekanaal kan. Dus alle informatie is op 1 plaats bereikbaar:-) Een idee voor een archiefinstelling om te volgen?

Maar het meest lucratieve netwerk tot nu toe is Bol.com:
Sinds een paar maanden ben ik de gelukkige uitbater van een boekwinkeltje. Rijk wordt je er niet van, maar iedere keer als een klant een boek bij koopt, mag ik voldaan en tevreden het kleinood inpakken, lintje erom heen en hup op de post doen. Een aanrader voor iedereen die boeken over heeft en ze niet bij het oud papier wil achterlaten.

Sociale media: we kunnen er niet meer om heen. Stephen Fry verwoordt dit goed in het onderstaande filmpje:

Hoe blijf je overeind in de stroom van mail, tweets, chats, RSS feeds, blogs en je gewone werk?

Hoe houd je tijd voor je gewone werkzaamheden, naast de communicatie via twitter, chatten, blogschrijven en RSS feeds bijhouden? Dat is wat ik ook begrijp van collega's vaak het probleem: tijdgebrek. De hoeveelheid informatie wordt alleen maar meer. En hoe kun je dan toch het beste selecteren en focussen op taken die er echt toe doen. Hoe doen anderen dat nou?
Ik kwam op een blog over productiviteit en zen (niet zweverig overigens...), waar verschillende auteurs bijlagen leveren over 'minder doen in minder tijd', minimalistisch leven e.d. Het zijn vooral veel postisieve (Amerikaans;-))'te doen lijstjes' en stappenplannen, maar als je daar doorheen leest, zitten er aardige tips bij. Lees ook eens het artikel: 5 Ways To Combat Reactionary Workflow. Dus met andere woorden: hoe word je niet overweldigd door alle binnenkomende berichten?


Het boek Zen to done (Nederlandse vertaling) kan hierbij helpen. Ik heb het een tijdje geleden aangeschaft aangeschaft en gebruikt, en geeft echt goede tips. Je leert, een voor een, 10 nieuwe gewoonten aan en wordt zo stap voor stap 'efficienter'. Ik ben nu ongeveer bij de vierde gewoonte aangeland. Een gewoonte is bijvoorbeeld dat je bij een nieuwe activiteit je een 4 tal opties hebt: doen (als het 2 minuten of minder kost), niet doen, delegeren, opslaan (ter referentie) of op je takenlijst plaatsen. Dat betekent dat je bijvoorbeeld e-mail niet 20 keer door hoeft te lopen, maar direct beslist wat je ermee doen. Je kunt het boek ook gratis downloaden. Voor de Schiedamse collega's: wie liever het boek wil lenen, laat het me weten.

En, kunnen web 2.0 of internettoepassingen daarbij helpen? Met de komst van de 23 archiefdingen komt er steeds meer input vanuit verschillende kanalen, dus ik ben op zoek naar een mogelijkheid om ze te te stroomlijnen en ze vanuit 1 centrale plek te bevragen; b.v. vanuit m'n blog. Zoals met twitterfeed kan.
Als jullie nog meer tips hebben, graag.

Ding 12 Tagging: spelen met metadata

Ik ben niet zo van de spelletjes, eerlijk gezegd. Maar de tagging game als de Google Image Labeler zorgt er toch voor dat je afbeeldingen metadateert, zonder dat het voelt als taak of werk. Een advies voor iedere archiefinstelling: maak van je foto's op je eigen website of flickr een spel rond taggen. Of loof een prijs uit voor degenen die de meeste (zinnige) trefwoorden heeft toegekend aan je collectie. Zoals Mary Poppins terecht opmerkt: a spoonful of sugar helps the medicine go down...

Ding 15 Twitter

Ik heb een eigen twitter account gecreeerd en volg nu het PHC (uiteraard), Stephen Fry (voor de nodige humor), Stephen Fry's cat en Rob Coers. Tja, dat behoeft nog wel wat uitbreiding natuurlijk....

Toch jammer dat als je geen i phone of pda bezit je afhankelijk bent van de pc om een berichtje te schrijven, maar zal als goed voornemen, proberen iedere dag een paar berichtjes te plaatsen en te reageren op de andere Schiedamse twitteraars/bloggers, als jullie een twitter account hebben.

Dingen 13 en 14: wiki's

Handig hoor, die wiki's. Met name voor projectmatig werken lijkt het me een uitkomst, dus meer als intranetachtige oplossing. Inhoudelijk kan natuurlijk ook. Wikipedia is wel een favoriete site; ik hield vroeger al van encyclopedieen en deze is zo uitgebreid. Je kunt het zo gek niet bedenken en er is over geschreven. Daar kun je als instelling ook aan bijdragen. Het enige nadeel is dat je geen directe reclame mag maken voor je instelling. Daar zijn ze erg streng in, we hebben het geprobeerd met de geschiedenis van Zuid-Holland website. Je kunt het probleem oplossen door b.v. een stukje content van je instelling (foto of scan) in een wiki te plaatsen dat daarbij past en dan als bron je naam/website erbij te vermelden.

Ik heb in de 23 archiefdingen wiki een stukje geschreven over mijn favoriete hobby zingen, maar die geplaatst in de map 'muziek', niet in de map favorieten. Ik kan hem helaas niet verplaatsen naar de map 'favorieten', kan alleen de maker van de wiki dit?

Ook heb ik bij de archiefwiki het adres toegevoegd van het Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard, naast de archieven van Zuid-Holland die al waren opgenomen. Het gemeentearchief Schiedam staat ook al op de kaart.
Ik heb tevens de coordinaten toegevoegd zodat er een ballonnetje op kaart terecht zou komen. Ik zie hem op dit moment nog niet, maar misschien heeft dit tijd nodig...? Dat hoop ik dan maar;-) Een handige site voor het bepalen van GPS coordinaten van een plaats vind je hier.

Ding 9: kaarten

Ik ben begonnen met zelf een kaart te maken met google maps, mijn favoriete vakantie eiland Vlieland, maar het valt me toch een beetje tegen. Probeer maar eens een rechte lijn te trekken tussen Harlingen Haven en het dorp Oost Vlieland zonder natte voeten te behalen....;-) Maar goed. Zodra de kaart klaar is, zal ik hem posten. Ik wil in ieder geval nog wat foto's en filmpjes toevoegen.

Verder lijken kaarten me zeer geschikt voor archiefdiensten om uit te blinken op internet. De meeste historische bronnen hebben toch zeker een locatie als component. Maar het kost wel veel tijd, denk ik omdat je al die metadata handmatig moet toevoegen. Of zouden ze daar iets op gevonden hebben......

Pilot open bronnen

Er is al een aantal keren gesproken in dit blog over de pilotprojecten in het kader van het projec 'Open Bronnen'. Aan het einde van de studiedag Open Bronnen in 2009 hebben zich erfgoedinstellingen aangemeld voor deelname. Hierbij een overzicht van de onderwerpen:
- Gemeentearchief Schiedam: het PHC begeleidt medewerkers van het archief tijdens de online cursus 23 Archiefdingen en leren zelf ook door het volgen van de cursus. De ervaringen worden verslagen in dit blog.
- Met het Streekmuseum Krimpenerwaard onderzoeken we de mogelijkheden van een interactieve tentoonstelling
- Het Regionaal Archief Leiden wil graag hun oral history bronnen (zowel de bestaande als nieuwe) op hun komende nieuwe website plaatsen en toegankelijk maken. Medewerkers van het archief gaan daartoe in juni een cursus volgens over oral history.
- Frans van der Horst, student van de Hogeschool van Amsterdam, doet onderzoek en schrijft een scriptie over de mogelijkheden van het semantisch web voor www.geschiedenisvanzuidholland.nl door student Frans van der Horst.
- De Historische Vereniging Oud Leiden wil hun beeldbank ook toegankelijk maken via portalsites (b.v. via de website van het Regionaal Archief Leiden)

Ding 8: verder met video

We zijn weer beland bij ding 8, zie ook mijn eerdere bericht hierover. Ik gebruik You Tube ook vaak voor cursussen. Bijvoorbeeld laatst de introductiefilm van het Regionaal Archief Tilburg.Dat verlevendigt mijn lessen.

Met mijn videocamera heb ik geen archiefdienst gefilmd maar wel wat schildpadden tijdens de vakantie in Texas en die op You Tube geplaatst. Ik kan zo'n kleine camera aan iedereen aanraden. Hierbij het filmpje.

Ding 7: flickr verder verfijnen en mash ups

Zoekplaatjes
Zoekplaatjes.nl is echt een aanwinst. Als ik op 'Schiedam' zoek en b.v. het eerste zoekplaatje aanklik, dna zie je echt voldoende reacties, juist ook de inhoudelijke.

Mash ups
Ik heb 1 mash up geprobeerd en vond deze widget wel een aanwinst voor op dit blog. Het was erg eenvoudig om aan te maken en verzorgt gelijk de reclame voor je fotostream.


Findr vind ik trouwens ook een uitkomst. Het zou mooi zijn als je dat als extraatje op je eigen flickr pagina kan plaatsen. Maar of dit mogelijk is, daar ben ik nog niet achter.

Creative Commons


Het PHC gebruikt de Creative Commons licentie ook, zie hierboven. Zo vrij mogelijk dus. Op Flickr zelf wordt door andere instellingen en personen gebruik gemaakt van een combinatie, naast het bovenstaande icoontje, ook nog het niet commercieel mogen gebruiken- en het ;'geen afgeleiden maken' icoon.

Het zoeken in Flickr naar afbeeldingen met CC licenties is eenvoudig: via de 'advanced search' kun je dit gewoon aanklikken.

Creative Commons is denk ik de uitvinding voor archieven, het geeft duidelijkheid aan gebruikers en aan de archiefinstelling voor documenten die op internet staan. Want als je de rechten niet wilt vrijgeven, kan dat ook nog heel makkelijk worden aangegeven.

Ding 6: Flickr

Flickr is iets wat wij bij het PHC al gebruiken. Zie onze stream: http://www.flickr.com/photos/provinciaalhistorischcentrumzuidholland/
Regelmatig wordt er een foto toegevoegd. En er wordt vooral gereageerd als je een vraag stelt: b.v. wat of wie er te zien zijn op een afbeelding? Dan zijn bezoekers bereid om commentaar te leveren. Je krijgt niet automatisch bericht als er een reactie wordt gegegeven (zoals bij een blog) dus het is zaak regelmatig je flickr stream te bekijken, bijvoorbeeld via de link 'popular'.


Ik heb Flickr The Commons bekeken met als zoekterm 'Sherlock Holmes'en kom dan op een foto met geestverschijningen uit. Niet zo vreemd, omdat de bedenker van Sherlock Holms, dr. Arthur Conan Doyle geloofde in het voortleven van de geest na de dood. Maar ik was wel verrast dat zo'n foto uit het Spaarnestad fotoarchief naar voren kwam....
De reacties op deze foto waren meer verbazend dan echt inhoudelijk te noemen. Jammer vond ik dat de bezoeker niet zelf tags kan toevoegen? Moet het Nationaal Archief daar toestemming voor geven?


Een andere foto (van de schrijver zelf) die ook uit de zoekactie naar voren kwam, gaf meer stof tot het delen van 'nuttige' informatie voor zowel de instelling als andere bezoekers. Dus dat kan ook.
Dus hoewel Flickr uitnodigt om te reageren, betekent dan niet gelijk inhoudelijk nuttige informatie. Maar wellicht is het meer bedoeld als nog een uithangbord, een etalage van de rijkheid die een archief heeft als het gaat om beeldmateriaal.

Ding 5: blogging en webcare

Na een toch wat lange radio stilte (door vakantie, te geven cursussen en aankoop van een huis) kom ik weer toe aan de 23 dingen. In dit geval het ding over blogging en webcare.
Ik heb wat rondgesurfd en de verschillende blog search tools gebruikt. Technorati beviel mij het beste: overzichtelijk en to-the-point en eenvoudig te doorzoeken. Ik zocht namelijk blogs met als onderwerp 'Sherlock Holmes'. Ik verzamel boeken over deze man en ben fan van de boeken van Conan Doyle. Via Technorati kwam ik op een blog bedoeld voor 'echte' fans: The Baker Street Blogs.

Daarnaast heb ik gemerkt dat 'minder' 'meer' is: een overschot aan RSS feeds leid je af van je gewone taken. De neiging om regelmatig te kijken of er nieuwe berichten binnen zijn gekomen is soms lastig te onderdrukken. Dat geldt bijvoorbeeld ook voor e-mail. Ik streef ernaar om dit dus te beperken tot 2 a 3 keer per dag.

Het voorbeeld van het Utrechts Archief, zelf je eigen feed samenstellen is misschien ook nog wat voor ons, voor www.geschiedenisvanzuidholland.nl. Daar ga ik zeker naar kijken.

Wat betreft webcare: ik heb dit een tijdje aangehad voor mijn eigen naam en voor het PHC, maar dan kreeg ik vaak zoveel berichten terug die onbruikbaar waren (die ons helemaal niet betroffen) dat ik de meldingen maar heb gestopt. Ik begrijp op zich de meerwaarde wel voor een publieksinstelling, maar voor onze afdeling vond ik het wat te ver gaan.

Ding 8: You Tube en archief/documentatie

Ik maak maar gelijk grote stappen en begin aan ding 8: you tube. Geen zorgen, de vorige onderwerpen komen ook nog aan bod. Maar you tube is een prachtige uitvinding. Ik gebruik de filmpjes vaak in mijn cursussen over archiefbeheer en documentatie. Dat zegt vaak meer dan een lijfige verhandeling over het onderwerp. De volgende film over de documentatie spreekt me vooral aan: uit keek op de week: Herman Bongers over zijn archiveringsprobleem...


De volgende stap wordt een eigen film op dit blog plaatsen. ......

Geproefd van de eerste #23ad

De ochtend is voorbijgevlogen. Met 7 man/vrouw hebben we ieder een eigen blog opgesteld en kunnen we vanaf nu op elkaar's berichten reageren. Het bleek nog een hoop inlogwerk te zijn, maar de basis ligt er. Het instelling van Google Reader lukte niet goed, maar via netvibes krijgen we elkaars berichten nu keurig aangeboden. De komende weken gaan we nog meer feeds toevoegen en de blogs aanpassen aan eigen smaak.

Testbericht

Dit is een testberichtje bla bla bal

Kickoff 23 archiefdingen in Schiedam

We zijn begonnen met de cursus. Om mij heen worden druk blogs aangemaakt. De eerste 5 archiefdingen worden vandaag aangepakt!

Ding 2 het Blog

We, Kirsten, Marloes en ik, zijn dit blog vorig jaar begonnen toen we de studiedag over nieuwe media organiseerden. Een studiedag over dit onderwerp zonder zelf iets te weten over web 2.0 kon eigenlijk niet, vandaar dit blog. Het opzetten ervan was eenvoudig, het bijhouden er van soms lastiger. In tegenstelling tot andere publicaties behoor je een blog toch regelmatig te updaten, met interessant nieuws over onze 2.0 ervaringen en activiteiten en dat schoot er nog wel eens bij in. Met de cursus in het vooruitzicht zal de frequentie van publiceren over 2.0 in ieder geval gaan toenemen. Tot nu toe hebben we ervaring opgedaan met:
- bloggen, ziehier
- twitteren
- RSS feed
- lid van archief 2.0
- youtube
- en een goed voornemen om zelf ook filmpjes op youtube te plaatsen....

het komt goed.

Een begin met de online cursus 23 archiefdingen

Het Gemeentearchief Schiedam gaat over 2 weken beginnen met de online cursus 23 archiefdingen (www.23-archiefdingen.nl) en ik mag de groep van 7 medewerkers gaan coachen, maar ook de cursus zelf volgen. Enfin, tijd voor wat zelfstudie. Op dit blog leest u voortaan mijn belevenissen tijdens de cursus en de uitwerking van de 23 archiefdingen zelf. Elke week in ieder geval 1 ding. Ik ben zeer benieuwd wat er gaat komen.......

tamara